دانلود مقاله رشته معماری با عنوان بادگیرها همراه با پاورپوینت
*تعداد اسلایدهای پاورپوینت بادگیرها: 22 اسلاید
چکیده:
بادگیر در مناطق گرم و خشک نه تنها یک عامل برای تنظیم شرایط محیطی که نمادی از معماری این اقلیم است. با توجه به کاربرد آن در تابستان، به طور کل بادگیرها در جبهه تابستان نشین و برفراز یا در پشت یا کنار ایوان جنوبی خانه ها مستقر هستند. در شهرهایی چون میبد، عقدا و اردکان که بادگیرها یک سویه است، همگی رو به سوی شمال دارند تا باد مساعد شمالی را دریافت کند.
در خانه های دوره ایلخانی و تیموری (قدیمی ترین خانه های پابرجا) این حوزه با عنصر بادگیر به شکلی که برای ما شناخته شده است، مواجه نیستیم. تشکیلات نسری شامل ایوان رفیع و کم عرضی است که در پشت آن اتاق مجلل طنبی قرار دارد. در بناهای غیر مسکونی منطقه نیز، بادگیرها اصیل نبوده و بعدها الحاق شده اند. این در حالی است که در متون آن عصر، به کرات اشاره شده که افراد سرشناس و متمول، خانه ها و عمارات بادگیردار برپا نموده اند؛ حتی در متون کهن تر نیز به وجود بادگیر یا واژه های هم معنای آن چون بادغر و بادغس و بادغند و ... تاکید شده است؛
با این وجود، حتی در معدود خانه های عصر صفویه که دارای بادگیر هستند، بادگیرها در اعصار بعد به بنا اضافه شده است. با وجود اینکه این خانه ها نسبت به خانه های دوره های ایلخانی و تیموری از لحاظ تناسبات و چیدمان فضاها متفاوت می باشند، بادگیرهای آنها اصیل نیست. در خانه های دوره های زند و قاجار عنصر بادگیر به عنوان شاخص و معرف معماری کویر رخ نمایی می کند و به حدی فراگیر است که حتی آسمانه شهرهای منطقه را شکلی ویژه بخشیده است. به این ترتیب، از یک سو فقدان هر گونه عنصر مستقل معماری تحت عنوان بادگیر در خانه های قبل از زندیه و از سوی دیگر تاکید متون بر احداث و وجود بادگیر در خانه های مظفری منطقه پرسش مهم این پژوهش است.
قدیمی ترین بادگیر تاریخ دار منطقه مورد مطالعه که در بنایی غیر از آب انبار ساخته شده و هم عصر خود بناست، بادگیر عمارت دولت آباد یزد متعلق به دوره زندیه (سال 1160 ه.ق.) است. به جز آن، بادگیرهای اصیل تنها در آب انبارهای منسوب به قرون هشتم و نهم هجری دیده می شود (مانند آب انبار چهارسوق شاهی یزد و آب انبار تفت) در حالی که در سایر انواع بناهای این دوره بادگیر اصیل دیده نشده است. به این ترتیب، شاید بتوان ریشه های پیدایش بادگیر را در آب انبارها یافت که بعدها به سایر انواع بناها نیز تسری پیدا می کند.
کلمات کلیدی:
بادگیر
بناهای بادگیر
شهر بادگیر ها
مقدمه
استفاده از بادگیر از سنوات بسیار قدیم در ایران متداول بوده است. بادگیر ها با اشكال مختلف در شهر های مركزی و جنوب ایران ساخته شده كه هر كدام بر حسب ارتفاع و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا شده اند. تا قبل از اختراع كولر برقی و گسترش آن در شهر های مختلف، از بادگیر در ابنیه مختلف مسكونی، مذهبی و خدماتی استفاده می شده است و هنوز هم می توان باقیمانده این بادگیر ها را در اقلیم گرم و مرطوب جنوب در شهر هایی مانند بندر عباش، بندر لنگه، قشم، بوشهر و اقلیم گرم خشك نواحی مركزی مانند كرمان، نایین، یزد، طبس، كاشان، سمنان، اصفهان و حتی نواحی جنوب شهر تهران مشاهده نمود.عملكرد بادگیر بدین صورت است كه باد مطلوب را گرفته و آن را به داخل اطاق های اصلی ساختمان، آب انبار و یا سرداب هدایت می كند. در بعضی از مساجد حاشیه كویر مانند مسجد قدیمی اردكان و مسجد جامع فیروز آباددر استان یزد دریچه بادگیر درست در بالای محراب قرار دارد. به این ترتیب باد مطلوب وارد بخش های مختلف ساختمان می گردد و باعث تهویه و خنكی آن می شود.
شهر تاریخی یزد به شهر بادگیر ها معروف است و به تحقیق، نسبت به سایر شهر های مركزی ایران دارای بیشترین تعداد بادگیر است. در این شهر مرتفع ترین بادگیر جهان یعنی بادگیر باغ دولت آباد وجود دارد كه دارای حدود 34 متر ارتفاع است. ارتفاع دهانه فوقانی بادگیر 11 متر می باشد. این بادگیر هشت طرفه، باد از هر سمتی كه بوزد به درون ساختمان هدایت می كند.
در اینجا لازم به توضیح است كه بعضی از بادگیر ها فقط از طریق جابجایی هوا (Convection) داخل بنا را خنك می سازند و بعضی دیگر هم از طریق جابجایی هوا و هم از طریق تبخیر (Evaporation) این عمل را انجام می دهند. سیستم برودتی بادگیر باغ دولت آباد از طریق روش دوم است، بدین صورت كه جریان هوا پس از ورود به داخل ساختمان از روی یك حوض سنگی كوچك و فواره رد می شود و سپس از آنجا به سایر اطاق ها هدایت می گردد. اطاق زیر بادگیر كه حوض و فواره در آن قرار دارد به صورت هشتی (هشت ضلعی) است و در های متعددی در آن وجود دارد. در هر زمان كه نیاز به خنك نمودن اطاق خاصی باشد، در بین آن اطاق و اطاق هشتی زیر بادگیر را باز می نمایند.
جهت تقویت عملكرد خنك سازی بادگیر و استفاده از برودت تبخیری، از روش های دیگری نیز استفاده می شده است. به عنوان مثال در شهر بم بادگیری وجود دارد كه از ساختمان حدود 50 متر فاصله دارد و با یك كانال زیرزمینی به آن مرتبط است. در بالای این كانال یك باغچه قرار دارد. بعد از آبیاری باغچه، رطوبت آن به دیوار های كانال ارتباطی نفوذ می كند و نسیم بادی كه از بادگیر به سمت ساختمان جریان دارد را خنك تر می نماید. در بعضی از موارد نیز در روی دهانه بادگیر حصیر، سوفال و یا بوته های خار قرار می دادند و روی آن آب می پاشیدند و بدین طریق رطوبت و برودت های هوای ورودی را افزایش می دادند. تا پیش از پیدایش یخچال برقی، در بسیاری از خانه ها مواد غذایی را در محوطه زیر بادگیر نگاه می داشتند تا خنك بماند و دیر تر فاسد شود
قیمت: 48٬000 تومان
قیمت: 18٬000 تومان